„Zgjidhja është para syve tanë“: UEFA po shqyrton një revolucion mes krizës së ndeshjeve ndërkombëtare. Për kualifikueset e Evropianit, mund të adoptohet një format i ngjashëm me Ligën e Kampionëve.
UEFA po shqyrton mundësinë e ndryshimit të formatit të ndeshjeve kualifikuese për Kampionatin Evropian. “Është e mundur që ndeshjet kualifikuese të strukturohen ndryshe. Nuk do të ketë më shumë ndeshje, por formati mund të bëhet më emocionues. Ky është një opsion që po e shqyrtojmë seriozisht”, deklaroi presidenti i UEFA-s, Aleksander Çeferin.
Pse po rishqyrtohet sistemi aktual?
Sipas The Times, UEFA ka nisur një rishikim të thellë të sistemit të kualifikimeve për shkak të shqetësimeve se transmetuesit dhe tifozët po humbasin interesin për këto ndeshje. Është ngritur një grup pune i posaçëm për të shqyrtuar ndryshime të mundshme si për kualifikueset e Botërorit, ashtu edhe për ato të Europianit.
Ky grup do të analizojë disa skema të ndryshme. Ndër alternativat në diskutim janë përdorimi i Ligës së Kombeve si rrugë kualifikuese ose një format i ngjashëm me ai i Ligës së Kampionëve. Dy javë më parë, në Malaga u mbajt një takim me sekretarët e përgjithshëm të të gjitha 55 federatave europiane. Gjatë takimit, u diskutuan avantazhet dhe disavantazhet e sistemeve ekzistuese dhe propozimeve të reja.
“Shikueshmëria dhe të ardhurat nga transmetimet për ndeshjet kualifikuese janë në rënie”, tha një burim për The Times. “Ndërkohë, këto tregues po rriten në Ligën e Kombeve. Është diskutuar më parë — është shumë e vështirë të gjendet një formulë që ruan nivelin e konkurrencës për ekipet e forta, ndërsa u jep shanse edhe kombeve më të dobëta.”
Që nga viti 2023, UEFA e përdor Ligën e Kombeve për femra si turne kualifikues për Kupën e Botës, Europianin dhe Lojërat Olimpike. Grupi i punës do të shqyrtojë nëse kjo qasje mund të zbatohet edhe në futbollin për meshkuj. Një nga problemet kryesore të sistemit aktual është mungesa e ndeshjeve për ekipet e nivelit të mesëm kundër kundërshtarëve të mëdhenj.
Një tjetër opsion: formati i garave për klube
Një tjetër alternativë është të adoptohet formati që përdoret në garat europiane për klube. Sipas këtij modeli, të 55 ekipet kombëtare do të luanin 6–8 ndeshje kundër kundërshtarëve të ndryshëm, në varësi të renditjes së tyre.
Për shembull, në kualifikueset e Botërorit 2026, Anglia është në grup me Serbinë, Shqipërinë, Letoninë dhe Andorrën — ekipe që nuk tërheqin interes të madh. Një sistem i rishikuar do të lejonte disa ndeshje më të barabarta, duke rritur interesin publik.
Ideja përfshin një tabelë të vetme, të ngjashme me atë të Ligës së Kampionëve. Në këtë skenar, 12 ekipet më të mira do të kualifikoheshin direkt për finalet e Botërorit, ndërsa ekipet e renditura nga vendi i 13-të deri në të 20-in do të luanin në “play-off”. Megjithatë, zyrtarët e UEFA-s pranojnë se ka dallime thelbësore mes kompeticioneve të klubeve dhe atyre kombëtare. Nuk e shohin formatin e Ligës së Kampionëve si “zgjidhje magjike”.
Mediat britanike mbështesin idenë e formatit të Ligës së Kampionëve
The Sunday Times ka kritikuar sistemin aktual të kualifikimeve europiane, duke marrë shembull Anglinë.
“Anglia ka përballë një ndeshje me një ekip që renditet mbi 100 vende më poshtë në klasifikimin e FIFA-s. Ndeshja e së martës me Letoninë është e vetmja gjatë pushimit dyjavor ndërkombëtar. Sa e mërzitshme! Që nga tetori i vitit 2009, Anglia ka humbur vetëm një ndeshje zyrtare kualifikuese — kundër Ukrainës — dhe edhe ajo pa rëndësi, pasi Anglia kishte siguruar vendin e parë.”
Problemi qëndron tek mungesa e rrezikut për kualifikim. Nga 55 ekipe, 24 shkojnë në Europian — kjo është një mundësi prej 43.6%. Për një komb të madh të mos kualifikohet, duhet të gabojë rëndë. Rruga për në Botëror është pak më e vështirë: 16 ekipe, ose 29% e totalit.
Ndeshjet kundër Andorrës apo San Marinos shihen si formalitete. Dhe kur edhe ekipe si Serbia nuk paraqesin sfidë, dramatizmi zhduket.
UEFA e shqetësuar për joefikasitetin e sistemit aktual
A ka zgjidhje? Po — dhe është “para syve tanë”: formati i Ligës së Kampionëve.
Për ta bërë më tërheqës kalendarin ndërkombëtar, çdo ekip mund të luajë 10 ndeshje — pesë në shtëpi dhe pesë jashtë — ndaj kundërshtarëve të përzgjedhur nga vazo të renditjes. 16 ekipet më të mira do të kualifikoheshin direkt në Botëror.
“Sipas artikullit, 55 ekipet ndahen në pesë vazo dhe më pas përzgjidhen kundërshtarët në mënyrë të rastësishme.” Në një skenar të tillë, Anglia do të luante në shtëpi ndaj Kroacisë, Norvegjisë, Maqedonisë së Veriut, Bosnje-Hercegovinës dhe Qipros, ndërsa jashtë fushe ndaj Belgjikës, Greqisë, Finlandës, Bjellorusisë dhe Ishujve Faroe. Një hedhje tjetër shorti mund të prodhonte një listë krejtësisht tjetër: Spanja, Franca, Norvegjia, Çekia, Skocia, Maqedonia e Veriut, Bosnja, Gjeorgjia, Qipro dhe Estonia.
“12 ekipe do të shkonin direkt në turne”, vazhdon artikulli. “Ekipet e renditura nga 13 deri në 20 do të luanin ‘play-off’. Por rrjeta e shpëtimit që ofron Liga e Kombeve duhet të hiqet. Janë bërë shumë ‘derë të pasme’, shumë shanse të dyta që UEFA ka krijuar — që ekipe si Italia të mos mbesin jashtë — dhe kjo e ka zbehur rëndësinë e turneve kualifikuese. Rregullat mund të forcohen: nëse nuk përfundon mes 16 më të mirave (ose 24 për Europianin), atëherë nuk e meriton një vend në turne.”
