Më 18 tetor të vitit 1968, në Lojërat Olimpike të Meksikos, Bob Beamon tronditi botën e sportit me një kërcim prej 8.90 metrash. Sot, 57 vjet më vonë, rekordi i tij olimpik vazhdon të qëndrojë i paprekur, ndërsa rekordi botëror i Mike Powell mbush plot 34 vjet.
Më 18 tetor 1968, në lartësitë e Mexico City, Bob Beamon realizoi një nga momentet më legjendare në historinë e atletikës. Me një kërcim prej 8.90 metrash, ai jo vetëm që theu rekordin botëror të asaj kohe me më shumë se gjysmë metri, por edhe shënoi një arritje që sfidoi të gjitha parashikimet shkencore të kohës.
Kërcimi i Beamon ishte aq i jashtëzakonshëm, sa pajisja optike për matjen e distancës nuk arriti të regjistronte distancën e plotë, duke dalë nga shinat përpara se të mbërrinte tek vendi i rënies. Organizatorët u detyruan të përdorin një metër tradicionale për ta matur përfundimisht distancën – një moment që vetëm sa e shtoi legjendën e atij kërcimi.
Edhe pse rekordi botëror i Beamon u thye në vitin 1991 nga Mike Powell, me një kërcim prej 8.95 metrash në Kampionatin Botëror në Tokio, rekordi i tij olimpik vazhdon të mbetet i pathyer.
Ka një sërë faktorësh që e bëjnë krahasimin mes tyre edhe më interesant:
-
Kërcimi i Beamon u bë në lartësi (Mexico City) dhe me erë ndihmuese në kufirin maksimal të lejuar,
-
Ndërsa Powell e realizoi rekordin në nivelin e detit (Tokio) dhe pa ndihmë të erës.
Sot, rekordi i Mike Powell ka kaluar 34 vjet, duke u bërë rekordi më jetëgjatë në historinë e kërcimit së gjati për meshkuj. Për krahasim, Beamon e mbajti rekordin botëror për 23 vjet.
Dy kërcime, dy legjenda – dhe një rekord olimpik që prej vitit 1968 nuk ka gjetur ende sfiduesin e tij. A do të thyehet më në fund në Paris 2026?
Bob Beamon: Kërcimi olimpik që tronditi botën dhe protesta që kaloi pa u vënë re
Përkthim i artikullit nga Sky Sports nga Gail Davis dhe Tejas Kotecha, publikuar më 1 gusht 2021
Bob Beamon thotë se duhet ende t’i kujtojë vetes se kërcimi i tij i jashtëzakonshëm në vitin 1968 nuk ishte një ëndërr. Ai foli për Sky Sports News rreth momentit që e ndryshoi jetën e tij përgjithmonë – kërcimi që theu rekordin botëror në kërcim së gjati dhe që mbetet ende rekordi më i vjetër olimpik në atletikë. Ai gjithashtu rrëfen për racizmin, protestën e tij në Lojërat Olimpike të Meksikos dhe përse mendon se, pas më shumë se 50 vitesh, bota është sërish në të njëjtin pikë për sa i përket protestës dhe barazisë.
Beamon përshkruan periudhën para Lojërave të vitit 1968 si „një ndjesi e ëmbël dhe e hidhur“:
„Isha nën presion për shkollën, përgatitjet për Lojërat Olimpike dhe, në të njëjtën kohë, përballesha me shumë racizëm.“
Pavarësisht gjithçkaje, ai ishte i fokusuar për të bërë pjesë në ekipin olimpik dhe për të fituar medalje ari. Megjithëse kishte fituar 22 nga 23 garat e vitit, Beamon rrezikoi të mos kualifikohej për finalen për shkak të dy hedhjeve të para të pavlefshme. Me ndihmën e mikut dhe rivalit të tij Ralph Boston, ai arriti një kërcim të vlefshëm në përpjekjen e fundit dhe u kualifikua.
Në finalen e 18 tetorit 1968, Beamon realizoi kërcimin që do të quhej „Kërcimi i Shekullit“. Ai shënoi 8.90 metra që në përpjekjen e parë – një rekord botëror që theu rekordin e mëparshëm me 55 centimetra. Pajisja elektronike nuk mundi ta maste distancën, sepse shkonte vetëm deri në 8.60 metra, ndaj u desh të përdorej një metër çeliku.
Kur iu tha se kishte kërcyer mbi 29 këmbë, ai ra në gjunjë nga emocionet. Ishte një moment historik – askush më parë nuk kishte kapërcyer as 28 këmbë.
Edhe pse më vonë ai nuk e përsëriti më atë distancë, Beamon mbeti kampion olimpik dhe personifikimi i ëndrrës së realizuar. Në vitin 1991, Mike Powell theu rekordin e tij botëror me 8.95 metra në Tokio, por rekordi olimpik i Beamon vazhdon të qëndrojë edhe sot.
Ai protestoi në podium duke ngritur grushtin lart dhe duke treguar çorapet e zeza në solidaritet me protestën e John Carlos dhe Tommie Smith, por ndryshe nga ta, Beamon nuk u ndëshkua. Ai thotë se protesta e tij u vu më pak re për shkak të mënyrës më të heshtur të shprehjes dhe vëmendjes së madhe ndaj ngjarjes së 200 metrave.
Pas Lojërave, ai u diplomua në sociologji dhe u bë ambasador për Olimpiadën Speciale. Kërcimi i tij është përmendur nga Sports Illustrated si një nga pesë momentet më të mëdha sportive të shekullit XX. Prej tij lindi edhe termi “Beamonesque”, që nënkupton një arritje sportive përtej çdo përfytyrimi.
Ai është ende aktiv në mbështetjen e të rinjve dhe të sportit, ndërsa thotë se i kujtohet çdo ditë ajo ditë e paharrueshme: “18 tetori i vitit 1968 ishte momenti kulmor i jetës sime.”
